Toen ik het advies van de Surgeon General van 2025 hoorde dat elke hoeveelheid alcohol het risico op kanker kan vergroten, besloot ik om voorgoed te stoppen met drinken (ook al ben ik geen zware drinker). Mijn hele leven ben ik nerveus geweest over kanker en heb ik mijn best gedaan om risico's te vermijden: ik sport vaak, blijf indien mogelijk uit de zon en beperk bewerkte voedingsmiddelen. Alcohol afzweren zou gewoon nog een gewoonte zijn om kanker te vermijden.
Maar drinken, zelfs met mate, wordt niet alleen geassocieerd met kanker – er zijn veel andere gezondheidsproblemen die vaak worden geassocieerd met het consumeren van alcohol, zoals hartaandoeningen, leveraandoeningen, pancreasaandoeningen, ontstekingen (die kunnen bijdragen aan chronische ziekten) en krimp van de hersenen, zegt Nichole Andrews, een gediplomeerd diëtiste die gespecialiseerd is in oncologie.
Toch zullen mensen, ondanks de gezondheidsrisico's, grotendeels blijven drinken omdat ze ervan genieten, zegt Andrews. 'Mensen zijn geprogrammeerd voor plezier en alcohol is diepgeworteld in de cultuur', voegt ze toe. (Na een paar maanden niet gedronken te hebben, begon ik me ook af te vragen of ik voor altijd wilde stoppen met drinken, of gewoon kieskeurig wilde zijn over wat ik dronk.)
Als je in hetzelfde schuitje zit en je afvraagt of sommige alcoholische dranken gezonder zijn dan andere, lees dan verder om erachter te komen hoe je kunt drinken met je gezondheid in gedachten, en welke soorten de 'gezondste' (en minst gezonde) dranken zijn om te drinken.
Hoe je kunt drinken met je algehele gezondheid in gedachten
Zelfs kleine hoeveelheden alcohol kunnen je risico op kanker vergroten, daarom moedigt Amy Bragagnini, een klinisch oncologisch diëtist haar patiënten aan om niet te drinken, of zo min mogelijk.
Toch zijn er manieren om het risico te beperken als je ervoor kiest om alcohol te drinken:
Let op het percentage alcohol per volume (ABV)
Alcohol wordt in het lichaam afgebroken tot acetaldehyde, een kankerverwekkende stof, volgens de National Institutes of Health. (Volgens het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid en Human Services is aangetoond dat acetaldehyde bijdraagt aan ten minste zeven vormen van kanker.) Dus als je alcohol drinkt, is het onvermijdelijk om deze kankerverwekkende stof te consumeren. En als het gaat om het risico op kanker, is geen enkel type alcohol bewezen veiliger te zijn dan andere.
Toch is het risico hoger bij dranken met een hoger percentage alcohol per volume (ABV), zegt Eleonora Teplinsky, een gecertificeerd medisch oncoloog die gespecialiseerd is in borst- en gynaecologische oncologie. Dit wil niet zeggen dat een shotje drank slechter is dan een glas wijn: Teplinsky zegt dat elke standaard hoeveelheid alcohol hetzelfde risico op kanker met zich meebrengt.
Maar het is belangrijk om op te merken dat niet alle alcoholische dranken aan deze ABV-normen voldoen: sommige bieren, wijnen en speciale dranken kunnen hogere (of lagere) percentages hebben. Bijvoorbeeld, 'als je 355 ml bier met tien procent alcoholpercentage drinkt, is dat gelijk aan twee biertjes met vijf procent', zegt Teplinsky.
Dus je drinkt misschien één drankje en denkt dat je je aan de aanbevolen limiet houdt, maar je drinkt in feite het dubbele. Daarom 'is het erg belangrijk om op het alcoholpercentage te letten als je nadenkt over het risico op kanker', zegt Teplinsky.
ABV is niet het enige waar je op moet letten. Als je in een restaurant of bar bent, is het belangrijk om te overwegen of je wel de juiste hoeveelheid krijgt, zegt Wendy Kaplan, een gediplomeerd diëtiste en gecertificeerd specialist in oncologische voeding.
Ze spoort drinkers aan om zichzelf af te vragen: hoe zwaar is dit glas van de ober? Is dit 150 ml wijn of krijg ik echt 250 ml? (Je kunt de ober zelf vragen of dat wat ze inschenken technisch gezien telt als één glas, of meer.) Hetzelfde geldt als je thuis een glas voor jezelf inschenkt. 'Als je glas groter lijkt dan verwacht, hoef je het niet leeg te drinken. Je bewust zijn van de hoeveelheid helpt je om bewuste keuzes te maken', zegt Kaplan.
Kies voor drankjes met minder calorieën
Als je gaat drinken, kies dan voor drankjes met weinig calorieën, zoals light bier, een glas wijn of hard seltzer, en vermijd calorierijke opties met veel suikerhoudende mixers, zegt Lizzy Swick, een gediplomeerd diëtiste.
'Elke drank met minder calorieën, net als elk voedsel met minder calorieën, is uiteindelijk beter voor gewichtsbeheersing', zegt ze, en ze merkt op dat overgewicht een belangrijke bijdrage kan leveren aan veel van dezelfde aandoeningen die verband houden met alcoholgebruik, waaronder kanker, hartaandoeningen, ontstekingen en meer.
Less is more
De norm voor 'matig' drinken is één drankje per dag voor vrouwen, maar 'dit is geen doel, maar een bovengrens. Hoe minder, hoe beter', zegt Andrews. Als je überhaupt gaat drinken, raadt Swick aan om te streven naar 'licht drinken' (één tot vier drankjes per week), in plaats van matig drinken. Een onderzoek uit 2017 in Cancer Research and Treatment wees uit dat vergeleken met matig drinken, 'licht drinken' en 'zeer licht drinken' geassocieerd werden met minder gevallen van de meeste soorten veelvoorkomende kankers (hoewel dit niet het geval is voor borstkanker bij vrouwen).
Geen enkel drankje is veilig, maar zwaar drinken (acht of meer drankjes voor vrouwen per week) en binge drinken (vier of meer drankjes voor vrouwen in ongeveer twee uur) vormen de grootste bedreiging voor iemands gezondheid, zegt Swick.
Ga voor vervangingen
Voor degenen die hun alcoholinname willen beperken of verminderen, raadt Swick aan om zichzelf af te vragen waarom het belangrijk voor je is om een drankje te drinken. Als je 's avonds graag een glas wijn drinkt om te ontspannen, bedenk dan of het echt de wijn is die je lekker vindt, of dat het een pauze in je dag is. Als dat laatste het geval is, vervang die wijn dan door een lekkere kop thee of een leuke, bruisende mocktail, zegt Swick. Ze heeft ontdekt dat veel van haar vrouwelijke cliënten, vooral degenen die moeders zijn, 'niet zozeer om de alcohol geven als wel om de 'me-time' die ze hebben', zegt ze.
Sommige alcoholische dranken zijn beter dan andere
Ben je benieuwd welke dranken misschien de 'mindere kwaden' zijn? Hoewel alle alcohol gezondheidsrisico's met zich meebrengt, zeggen experts dat deze dranken minder problematisch kunnen zijn:
1. Light bier
Het is bekend dat light bier een lage hoeveelheid alcohol per drankje heeft: sommige lichte bieren hebben 4,2 procent ABV, terwijl gewoon bier doorgaans vijf procent ABV heeft en sommige ambachtelijke bieren tien procent ABV, volgens de NIH. Bovendien is light bier een caloriearm drankje, dat kan helpen bij gewichtsbeheersing, omdat onnodige gewichtstoename een bijdragende factor kan zijn aan veel ziekten, zegt Andrews.
2. Sangria
Een van de hoofdingrediënten van sangria is fruit, zoals gesneden sinaasappelen, perziken, ananas, nectarines, peren en appels. Deze zijn een geweldige aanvulling, omdat fruit antioxidanten bevat die kunnen helpen het risico op leeftijdsgebonden chronische problemen zoals hart- en vaatziekten en kanker te verminderen, volgens een onderzoek uit 2020 in Antioxidants. Antioxidanten kunnen echter worden verminderd als gevolg van het consumeren van ethanol, een soort alcohol, en dit kan ertoe leiden dat voedingsstoffen ook niet in je systeem worden opgenomen, volgens onderzoek uit 2023 in Nutrients.
Fruit is ook een goede bron van vezels, die ook kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten, gastro-intestinale ziekten en diabetes, volgens onderzoek uit 2023 in Food Hydrocolloids. Bovendien bevatten citrusvruchtensappen (met name sinaasappelsap) vitamine C en foliumzuur, wat kan helpen bij het immuunsysteem en ontstekingen, volgens een onderzoek uit 2021 in Frontiers in Immunology.
Deze toegevoegde voedingsstoffen zijn echter geen vrijbrief om een heleboel sangria naar binnen te werken. Het is geweldig om meer fruit aan je dieet toe te voegen, maar de voordelen van de cocktail 'zijn niet in concentratie hoog genoeg om de schadelijke effecten van de alcohol tegen te gaan', zegt Swick.
3. Verse fruitmargarita's
Fruit heeft waardevolle gezondheidsvoordelen, maar het is extra gunstig als het de plaats inneemt van suikerhoudende mixen in een drankje, zegt Andrews. Dus als je margarita's maakt, pak dan in plaats van een kant-en-klare mix wat verse limoen, aardbeien of welk fruit je ook lekker vindt in je margarita, om toe te voegen aan je blender.
Natuurlijk kan het lastig zijn om te bepalen hoe de barman in een restaurant zijn margarita's maakt (met vers fruit of veel suikerhoudende mix), dus margarita's zijn misschien een slim drankje om voor thuis te bewaren.
4. Droge wijnen
Het zijn niet alleen mixers en siropen die een drankje suikerachtig maken, soms is het de alcohol zelf. En als het om wijn gaat, varieert het suikergehalte enorm.
De USDA definieert droge wijnen als wijnen met een suikergehalte van minder dan negen gram per liter (equivalent aan 1,33 flessen), waarbij sommige droge varianten minder dan één gram per liter bevatten. Populaire droge wijnen zijn Chardonnay en Sauvignon Blanc.
Ondertussen kunnen halfdroge wijnen, halfzoete wijnen en zoete wijnen veel meer suiker bevatten, waarbij zoete wijnen (zoals Moscato en White Zinfandel) worden gedefinieerd als wijnen met een suikergehalte van meer dan 45 gram per liter. Om dat in perspectief te plaatsen, raadt de American Heart Association vrouwen aan om hun toegevoegde suikerinname te beperken tot 25 gram per dag.
5. Bloody Mary
Als het op mixers aankomt, is de Bloody Mary een behoorlijk goede, qua gezondheid: tomatensap zit boordevol antioxidanten zoals lycopeen, heeft veel voordelen, waaronder het helpen bestrijden van ontstekingen, obesitas en diabetes, volgens een onderzoek uit 2024 in het Journal of Nutrition and Metabolism.
Voeg wat selderij toe – dat antioxiderende, ontstekingsremmende, antikanker-, antihypertensieve en neuroprotectieve eigenschappen heeft, volgens onderzoek uit 2022 in Foods – en deze alcoholische drank ziet er veel voedzamer uit dan de gemiddelde cocktail. Maar net als bij een sangria moeten mensen de gezonde ingrediënten niet zien als een teken om te veel van deze drankjes te genieten. 'Laten we eerlijk zijn – het is nog steeds alcohol', zegt Andrews.
6. Wijn spritzer
Deze lichte, zomerse drank mengt witte wijn met bruisend water. Hoewel Andrews haar patiënten misschien liever alleen bruisend water geeft, erkent ze dat het combineren van alcohol met water kan helpen om alcoholconsumptie te verminderen en tegelijkertijd hydratatie te bieden.
7. Hot Toddy
Een Hot Toddy wordt meestal gemaakt met een sterke drank zoals whisky, plus citroen, honing en heet water. Als je je niet lekker voelt, kunnen de niet-alcoholische ingrediënten in deze warme drank je inderdaad helpen om je beter te voelen als je verkouden bent. Honing kan symptomen van infecties van de bovenste luchtwegen verbeteren, volgens een onderzoek uit 2021 in BMJ. En citroenen kunnen beschermen tegen ziekten, zoals hart- en vaatziekten, en hebben ook anti-kankereffecten, volgens onderzoek uit 2023 in Nutrients. Bovendien helpt water bij hydratatie, wat essentieel is als je je niet lekker voelt.
Maar het is belangrijk om op te merken dat, als je probeert te herstellen van een ziekte, de alcohol in een Hot Toddy contraproductief is. Veel drinken kan voorkomen dat je lichaam infecties kan afweren en kan je immuunsysteem verzwakken, volgens de NIH.
Maar als je zin hebt in een warm drankje (en je niet ziek bent), is de Hot Toddy een goed alternatief voor andere warme alcoholische dranken, zoals alcoholische warme chocolademelk en Irish coffee, die veel suiker en calorieën kunnen bevatten.
8. Mojito
Mojito's bevatten doorgaans rum, munt, limoen, suiker en sodawater. En hoewel het drinken van water met munt- en limoensmaak ideaal zou zijn voor je gezondheid, kunnen deze cocktails dienen als een goed alternatief voor suikerachtige stranddrankjes zoals Piña Colada's. Bovendien is het vermeldenswaardig dat limoenen potentiële neuroprotectieve effecten hebben, volgens onderzoek uit 2023 in Foods en munt kan helpen bij ontstekingen, volgens een onderzoek uit 2024 in Phytotherapy Research.
De Mojito is ook een drankje dat alcohol verdunt met water, dus als je je eigen drankje maakt, is het gemakkelijk om meer water en minder rum in je recept op te nemen.
Wat zijn de slechtste alcoholische dranken voor mijn gezondheid?
Hoewel sommige alcoholische dranken als minder ongezond kunnen worden beschouwd, zijn er andere dranken waarvan deskundigen zeggen dat ze volledig vermeden moeten worden.
Dranken met veel suiker en vet
Bragagnini waarschuwt dat dranken die in een blender worden gemaakt, zoals Piña Colada's, Daiquiri's en Margarita's, die worden gemaakt met commerciële mixers en siropen, veel calorieën kunnen bevatten en meer toegevoegde suikers. 'Als je deze regelmatig consumeert, kan dat leiden tot ongewenste gewichtstoename en pieken in de bloedsuikerspiegel', legt ze uit.
Andrews merkt op dat hetzelfde geldt voor dranken op basis van room, zoals alcoholische milkshakes en White Russians, waarvan bekend is dat ze 'veel suiker, vet en alcohol bevatten.'
Complexe mixdranken
Bragagnini raadt af om cocktails te bestellen die zijn gemaakt met meerdere soorten sterke drank, zoals Long Island iced teas, Mai Tai's en Negroni's. Deze hebben meestal een hoog alcoholpercentage en zitten vol met calorieën. Ze merkt ook op dat dranken met meerdere hoeveelheden alcohol op de korte termijn zorgwekkende risico's met zich mee kunnen brengen, zoals alcoholvergiftiging en verwondingen door dronkenschap.
Kaplan voegt toe dat mixdrankjes riskant kunnen zijn, omdat een restaurantmenu doorgaans niet vermeldt hoeveel alcohol er in een drankje zit en wat het alcoholpercentage van die drankjes is.
Te veel glazen van wat dan ook
Als het gaat om je algehele gezondheid, is de hoeveelheid drankjes die je drinkt belangrijker dan het type, zegt Bragagnini. Wat is je beste optie? Ze stelt voor om slechts één drankje te kiezen dat je echt wilt, in plaats van ronde na ronde een drankje te bestellen waarvan je denkt dat het 'gezonder' is. Dus één zoete aardbeien daiquiri is waarschijnlijk een betere keuze dan zeven caloriearme sangria's.
Hoewel sommige drankjes beter of slechter kunnen zijn dan andere, herhaalt Kaplan dat er geen veilig alcoholniveau is. Maar dit betekent niet dat iedereen die drinkt kanker krijgt, zegt ze.
Er zijn een aantal voedingsmiddelen en dranken die we willen beperken, maar dat betekent niet dat we door het leven moeten gaan zonder ooit een kleine traktatie te nuttigen, zegt Kaplan. Het is belangrijk om dingen te doen die ons vreugde brengen, zegt ze, en als dat betekent dat we af en toe een drankje doen met vrienden, dan is dat maar zo. Voor velen gaat het gewoon om het vinden van balans.
